G-K566N94YEK APA ITU INKUES: KENALI ASAS PROSEDUR MAHKAMAH

APA ITU INKUES: KENALI ASAS PROSEDUR MAHKAMAH

Raja Faizal Jumaat, Ogos 29, 2025

 


LANGKAH ASAS PROSEDUR MAHKAMAH

Ramai orang keliru dengan istilah seperti prosiding, perbicaraan, inkues, rayuan dan sebagainya. Hakikatnya, setiap kes di mahkamah berjalan mengikut urutan yang agak teratur, sama ada kes jenayah atau sivil. Berikut ialah panduan ringkas langkah-langkah asas dalam prosedur mahkamah di Malaysia.


1. Laporan atau Saman

  • Kes Jenayah → bermula dengan laporan polis atau aduan orang awam. Polis akan membuka kertas siasatan.
  • Kes Sivil → bermula dengan saman (writ atau saman pemula) yang difailkan oleh plaintif terhadap defendan.


2. Siasatan

  • Jenayah → Polis akan jalankan siasatan, kumpul bukti, ambil kenyataan saksi, dan jika perlu menahan suspek.
  • Dalam tempoh ini, polis boleh memohon reman daripada mahkamah untuk menahan suspek bagi tujuan siasatan lanjut.


3. Inkues (Jika Perlu)

  • Inkues ialah siasatan khas oleh Mahkamah Majistret untuk menentukan punca dan cara kematian seseorang yang mati dalam keadaan luar biasa atau mencurigakan.
  • Tujuannya bukan mencari siapa bersalah, tetapi untuk menjawab empat persoalan asas:
    1. Siapa yang mati?
    2. Bila dia mati?
    3. Di mana dia mati?
    4. Bagaimana dia mati?
  • Jika hasil inkues menunjukkan ada unsur jenayah, barulah kes bergerak ke peringkat pertuduhan.


4. Pertuduhan / Pembelaan

  • Kes Jenayah → Suspek dibawa ke mahkamah, pertuduhan dibacakan. Tertuduh akan membuat akuan sama ada bersalah atau tidak bersalah (plea).
  • Kes Sivil → Selepas saman diserahkan, pihak defendan akan memfailkan pembelaan atau jawapan kepada saman.


5. Sebutan Kes (Mention)

  • Tarikh awal yang ditetapkan oleh mahkamah untuk:
    • Semak status kes
    • Urus penyerahan dokumen
    • Tetapkan tarikh perbicaraan penuh


6. Perbicaraan (Trial)

  • Kedua-dua pihak mengemukakan bukti dan memanggil saksi.
  • Pendakwaan / Plaintif akan mengemukakan hujah terlebih dahulu, kemudian pihak Pembelaan / Defendan menjawab.
  • Saksi boleh disoal balas oleh pihak lawan.


7. Hujah Akhir

  • Selepas bukti dikemukakan, kedua-dua pihak akan membuat hujah akhir untuk meyakinkan hakim.


8. Keputusan (Judgment / Verdict)

  • Hakim membuat keputusan berdasarkan bukti dan undang-undang.
  • Dalam jenayah:
    • Sabitan (conviction) → tertuduh didapati bersalah
    • Lepas tanpa bebas (DNAA) → kes tidak cukup bukti, boleh dituduh semula
    • Lepas dan bebas (acquittal) → tertuduh bebas sepenuhnya
  • Dalam sivil:
    • Mahkamah tentukan pihak mana yang benar, dan mengarahkan ganti rugi, injunksi atau deklarasi hak.


9. Hukuman (Sentencing) / Remedi

  • Jika sabit kesalahan jenayah, mahkamah menjatuhkan hukuman: penjara, denda, sebatan, atau hukuman mati (bagi kes tertentu).
  • Dalam kes sivil, pihak yang menang boleh dapat ganti rugi kewangan atau perintah tertentu.


10. Rayuan (Appeal)

  • Pihak yang tidak berpuas hati dengan keputusan boleh memfailkan rayuan ke mahkamah lebih tinggi.
  • Susunan mahkamah:
    • Mahkamah Majistret / Sesyen
    • Mahkamah Tinggi
    • Mahkamah Rayuan
    • Mahkamah Persekutuan (paling tinggi)


Penutup

Secara ringkas, aliran asas prosiding mahkamah boleh digambarkan begini:

Laporan / Saman → Siasatan → (Inkues jika perlu) → Pertuduhan / Pembelaan → Sebutan → Perbicaraan → Hujah Akhir → Keputusan → Hukuman / Remedi → Rayuan.

Dengan memahami langkah-langkah ini, masyarakat akan lebih jelas bahawa perjalanan sesuatu kes di mahkamah bukanlah ringkas, tetapi melalui proses yang ketat dan teratur demi memastikan keadilan ditegakkan.


0 Ulasan

Catat Ulasan